Hangi Ülke Orta Asya’da Daha Etkili? Türkiye – Çin – Rusya etkisi


Kaynak: Çin Haber

Orta Asya’da Türkiye – Çin – Rusya etkisi

Orta Asya son zamanlarda Türkiye – Rusya – Çin arasındaki rekabete sahne oluyor. Türkiye; ortak tarihi, dili ve kültürü ile bölgedeki etkisini artırırken, Rusya güvenlik için Çin de Kuşak Yol kapsamında bölgede Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’dan oluşan Orta Asya ülkelerinin önemi her geçen gün artıyor. Tarihi İpek Yolu’nda stratejik bir öneme sahip olan Orta Asya, günümüzde de Çin’in Kuşak Yol projesiyle yeniden büyük bir öneme kavuştu. Bölgenin artan ekonomisi ve doğal zenginleri de ülkelerin dikkatini çekiyor. Orta Asya son zamanlarda Türkiye – Çin – Rusya’nın mücadelesine sahne oluyor.

FARKLI AMAÇLARLA BÖLGEDELER

Rusya’nın Orta Asya’daki etkisi Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından kısmen azalmıştı. Ancak son yıllarda eski gücünü aratmayacak etki alanına ulaşan Rusya, bölgedeki etkisini yeniden artıyor. Rusya’nın Sovyetler Birliği’nden kalan yatırımlarını korumak – geliştirmek için ve hala geçerli olan güvenlik risklerinden dolayı Orta Asya’daki gücünü korumak istediğini söyleyebiliriz.
Avrupa’ya Kuşak Yol ile ticaret ağı kuran Çin hükümetinin bölgedeki yatırımları aralıksız sürüyor. Pekin yönetimi nakit gücü, milyarlarca dolarlık yatırımları ve Kuşak Yol aracılığıyla oluşacak dev ticaret ağları sayesinde Orta Asya’da hatırı sayılır bir etki alanına ulaştığını söylemek yanlış olmayacak.

ORTADOĞU VE ORTA ASYA

Asia Times sitesindeki analizde ise Türkiye’nin Orta Asya açısından Çin ve Rusya’ya göre daha avantajlı olduğu savunuldu. Analizde Ordadoğu’da ABD ve Rusya’ya rağmen ağırlığını koyan Türkiye’nin Orta Asya’da tarihi ve etnik tezleriyle (Hepimiz Türk’üz yaklaşımı) Çin ve Rusya’ya karşı yatırımları az olmasına rağmen daha avantajlı olduğu kaydedildi.

LALELİ – DORDOY PAZARI

Laleli’deki Orta Asyalı tüccarlar ile Bişkek’teki Dordoy Pazarı’ndaki Türk ürünlerine atıf yapılan analizde, 1000 yıllık ortak tarihin yanı sıra 170 milyon kişiye ulaşan Türkçe ve vize kolaylıklarının da Türkiye’nin elini güçlendirdiği belirtildi.
İşte Çin, Rusya ve Türkiye’nin Orta Asya ülkeleri ile ticaret hacimleri;

ÇİN VE ORTA ASYA ÜLKELERİ

Kazakistan–Çin: Ticaret hacmi 19.88 milyar dolar.
Kırgızistan–Çin: Ticaret hacmi 5 milyar dolar.
Tacikistan–Çin: Ticaret hacmi 1.51 milyar dolar.
Türkmenistan: Çinli şirketlerin yatırımları 4 milyar dolar.
Özbekistan–Çin: Ticaret hacmi 6.4 milyar dolar.

RUSYA VE ORTA ASYA ÜLKELERİ

Kazakistan – Rusya: Ticaret hacmi 20 milyar dolar.
Tacikistan – Rusya: Ticaret hacmi 854 milyon dolar.
Özbekistan – Rusya: Ticaret hacmi 4.4 milyar dolar.
Kırgızistan- Rusya: Ticaret hacmi 2.2 milyar dolar.
Türkmenistan – Rusya: Ticaret hacmi 350 milyon dolar.

TÜRKİYE VE ORTA ASYA ÜLKELERİ

Türkiye-Kırgızistan: 2014-2018 ticaret hacmi 2.2 milyar dolar.
Türkiye-Kazakistan: 2018 yılı ticaret hacmi 2.4 milyar dolar.
Türkiye, Türkmenistan’ın ikinci büyük ticaret ortağı.
Türkiye-Tacikistan: Ticaret 246 milyon dolar.
Türkiye – Özbekistan: Ticaret hacmi 2.2 milyar dolar.

Yorumlar