Çin Halk Kurtuluş Ordusunun Güney Çin Denizindeki Hareketliliği
ABD Haziran ayından bu yana Güney Çin Denizi ve Pasifik’te art arda askeri tatbikatlar düzenledi. Çin Halk Kurtuluş Ordusu ABD’nin bölgedeki hareketliliğine karşı Güney Çin denizinde varlığını göstererek askeri tatbikatlarla karşılık veriyor.
Çin-ABD arasında son aylarda artan tansiyon
ABD, Haziran ayında USS Theodore Roosevelt, USS Nimitz ve USS Ronald Reagan adlı 3 uçak gemisini Pasifik’e göndermişti. 4-6 Temmuz tarihleri arasında Güney Çin Denizindeki USS Nimitz ve USS Ronald Reagan adlı uçak gemileri tatbikat düzenleyerek bölgeden geri çekilmişti. Fakat Mike Pompeo’nun ‘’Güney Çin Denizi’nin Çin Deniz İmparatorluğu olarak görmelerine izin vermeyeceklerini’’ sözlerinin hemen ardından 17 Temmuz tarihinde USS Nimitz ve USS Ronald Reagan gemilerinin katıldığı ikinci bir tatbikat düzenlenmişti. USS Nimitz’in amirali Wickoff, yaptığı açıklamada, "İkili uçak gemisi operasyonları, bölgesel müttefiklere olan bağlılığımızı, Hint-Pasifik'te hızla kitlesel güçle savaşma yeteneğimizi ve bölgesel istikrarı destekleyen uluslararası normlara meydan okuyan herkesle yüzleşmeye hazır olduğumuzu gösteriyor" demişti.[1] ABD’nin Güney Çin Denizinde bir ay içerisinde iki askeri tatbikat yapması bölgede gerginliği yükselti. Bu operasyonların Çin’in Güney Çin Denizindeki varlığını dengelemeye yönelik operasyonlar olduğu kesindir. ABD’nin bölgede art arda düzenlediği tatbikatlar sonrası Çin Halk Kurtuluş Ordusu Güney Çin Denizi açıklarında 24 Ağustostan-29 Ağustos’a kadar askeri tatbikat düzenleyeceğini açıkladı. Tatbikatla ilgili geniş bilgi verilmezken Çin Halk Kurtuluş Ordusunun bölgede 30 Eylül’e kadar bulunacağı ve çeşitli tatbikatlar yapacağı bildirildi.
Güney Çin Denizinin Önemi
Güney Çin Denizinde 3.37 Trilyon Dolarlık ticaret ve dünya sıvılaştırılmış doğalgaz ticaretinin yüzde 40’ı yine bu deniz üzerinden geçmektedir. Ayrıca Güney Çin denizinde 11 milyar varillik petrol ve 190 trilyon fit küplük doğal gaz rezervi olduğu bilinmektedir.[2] Çin’in ticaret yolunu kısaltan Malaka boğazına çıkışını bu deniz üzerinde olması denizin stratejik önemini göstermektedir. Kısaca Güney Çin Denizi küresel ticaretin üzerinden geçtiği ve doğal kaynak zenginliği bulunan stratejik bir denizdir. Fakat Çin, Filipinler, Vietnam, Brunei, Tayvan ve Malezya arasında Çin Güney Denizine yönelik farklı hakimiyet iddiaları bulunmaktadır.
ABD’nin bölgede her hangi bir toprağı bulunmamasına rağmen bölgeye sürekli müdahil olma gerekçesi olarak 1967’de komünizmin yayılmasını önlemek için kurdurduğu ASEAN müttefiklik ilişkisine dayandırıyor. ABD, Çin’in diğer ülkelerin haklarını gasp ettiğini ileri sürerek G. Çin denizinde hakimiyet kurma çabaları bulunmaktadır. ABD esas olarak Çin’in büyük oranda ticari faaliyetlerini gerçekleştirdiği bu denizde tehditler yaratarak Çin ticaretine zarar verme çabalası yürütüyor. Bu yüzden de Bölgedeki denizlerdeki hakimiyete yönelik çözüm getirilemiyor. Çünkü G. Çin denizinde uluslararası hukuk yerine konu siyasi bir sorun haline dönüşmüş oluyor.
Vatanlarını Savunan Çinliler
ABD son dönemde Çin üzerinde tüm baskı yollarını kullandı. ABD, G. Çin Denizine gemilerini taşımasından, Tayvan, Hong Kong, Uygur sorununa, Huawei ve Tik Tok uygulamasına kadar çeşitli yollarla Çin’i baskılama politikasını gerçekleştiriyor. ABD’nin tehditleri ise Çin’in gözünü hiç korkutmuyor. Çünkü Çin bu tehditlerin geleceğini biliyordu ve donanmasını bu tehditlere karşı hazırladı. Bugün ABD’nin 288 gemi ve denizaltına karşılık Çin’in 400 gemi ve denizaltısına sahip olması bu gerçeği ortaya koymaktadır. Bu yüzden Çin, ABD tehditlerine karşı kendi vatanlarını korumaktan çekinmiyorlar. Çin, ABD’nin tehditlerine karşılık G. Çin Denizindeki ilk kurşunu sıkan olmayacaklarını belirtmeleri[3]bölgede saldırganlık değil vatanlarını ve haklarını savunmaya yönelik davrandıklarını da göstermektedir.
Yazan: Necati Demircan Shanghai University International Relations and Diplomacy Yüksek Lisans Öğrencisi
[1] https://thediplomat.com/2020/06/u-s-navy-dual-carrier-operations-send-message-to-china-allies/
[2] https://amti.csis.org/south-china-sea-energy-exploration-and-development/
[3] https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3096978/south-china-sea-chinese-military-told-not-fire-first-shot
Yorumlar
Yorum Gönder