ASEAN Sürdürülebilir Taşımacılık için Bir Fırsat: Laos-Çin Trenyolu:

ASEAN Sürdürülebilir Taşımacılık için Bir Fırsat: Laos-Çin Trenyolu: 

414 km'lik elektrikli standart hatlı Laos-Çin demiryolu hattının açılışı, ASEAN üye ülkeleri ve ötesinde uluslararası taşımacılığın dinamiklerini değiştirme potansiyeline sahiptir.

Demiryolu hattı, ASEAN'ın demiryolu ağını Trans-Asya Demiryolu Ağı boyunca uzanan daha geniş demiryolu koridorlarına bağlayacak ve bu ülkeler için uluslararası demiryolu taşımacılığı için yeni perspektifler açacaktır.

ASEAN ülkelerinin demiryolu ağını entegre ederek Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni karayla çevrili gelişmekte olan bir ülkeden karayla bağlantılı bir ülkeye dönüştürebilir.

Şimdiye kadar ASEAN'da yeterince kullanılmayan demiryolu taşımacılığına, taşımacılığın sürdürülebilirliğini artırmak için fırsatlar açarak büyük bir itici güç sağlayacaktır.

Ancak, son on yıllarda karayolu taşımacılığına odaklanılması ve bunun sonucunda demiryoluna yetersiz yatırım yapılması nedeniyle, ASEAN ülkelerinin demiryolu taşımacılığında ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmak için ekstra çaba sarf etmesi gerekecektir.

Yakın tarihli bir Dünya Bankası raporuna göre Laos-Çin hattı, 2016'da 1,6 milyon ton olan Laos-Çin hattının 2030'a kadar Laos üzerinden transit ticaretini iki kattan fazla artırarak 3,9 milyon tona çıkarma potansiyeline sahip. Bu değişimin bir kısmı, şu anda ASEAN ile Çin arasında deniz yollarıyla taşınan mallardan gelecek.

Trans-Asya Demiryolu ağının daha geniş yolları boyunca bu demiryolu hattı üzerinden ASEAN ve Avrupa arasında konteyner taşımacılığı için de büyük bir potansiyel var.

Bununla birlikte, bu fırsatlardan yararlanmak, yalnızca sağlam altyapıya yatırım yapmayı değil, aynı zamanda ortak bir vizyonu ifade etmek ve ASEAN üye devletleri arasında demiryolu taşımacılığını geliştirmeye yönelik girişimlere tutarlılık sağlamak için ASEAN düzeyinde uygun bir kurumsal mekanizma oluşturmayı da gerektirecektir.

Böyle bir mekanizma, demiryolu yatırımlarının ASEAN'da katalitik ve sinerjik etki yaratmasını ve ayrıca Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini gerçekleştirmede onları destekleyerek taşımacılığı daha sürdürülebilir hale getirmesini sağlayacaktır.

ASEAN ülkelerinin demiryolu altyapısını geliştirirken, aynı zamanda demiryolu rekabet gücünü artırmak için bir kaldıraç olarak demiryolu birlikte çalışabilirliğini geliştirmesi gerekecektir.

Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomi ve Sosyal Komisyonu (ESCAP), Asya ve Pasifik'te (2022-2026) Sürdürülebilir Taşımacılığın Geliştirilmesine ilişkin yakın zamanda kabul edilen Bölgesel Eylem Programında yeniden teyit edilen, uzun yıllardır uluslararası demiryolu taşımacılığını teşvik etme konusunda bölge çapında uzmanlığa sahiptir.

2006 yılında ESCAP üye devletleri tarafından resmileştirilen Trans-Asya Demiryolu ağına ilişkin hükümetler arası bir anlaşma 2009 yılında yürürlüğe girmiştir ve şu anda ASEAN ülkelerinin çoğu dahil olmak üzere 21 sözleşme tarafı bulunmaktadır.

Anlaşma, ülkelerin uluslararası demiryolu taşımacılığında ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmaları için bölgesel bir platform görevi gören bir çalışma grubu oluşturdu. Mayıs 2021'de sanal olarak gerçekleşen son çalışma grubu toplantısında, uluslararası demiryolu taşımacılığını teşvik etmek için ESCAP'ın on çalışma alanını destekledi.

Bu on alan, (a) diğerlerinin yanı sıra elektronik bilgi alışverişi yoluyla sınır geçiş formalitelerini düzene koyarak; (b) demiryolu dijital dönüşümünü hızlandırmak;(c) demiryoluna geçişi teşvik etmek için yenilikçi politikaları teşvik etmek; ve (d) demiryolu taşımacılığının karbondan arındırılması.

ESCAP'in ASEAN sekretaryası ile birlikte demiryolu taşımacılığındaki kapsamlı çalışması göz önüne alındığında, bir dizi web semineri aracılığıyla ASEAN ülkelerini demiryolu rekabet gücünü artırma yollarına dahil etti.

Eylül 2021'de düzenlenen ilk çevrimiçi seminerinde, demiryolu dijital dönüşümünün hızlandırılması, uluslararası demiryolu taşımacılığı için sınır geçiş formalitelerinin düzenlenmesi ve demiryolu birlikte çalışabilirliğini artırmak için kurumsal mekanizma kurulması gibi bir dizi konu tartışıldı.

Şubat 2022'de gerçekleşen ikinci çevrimiçi seminer, uluslararası demiryolu operasyonları için ASEAN gümrük transit sisteminin potansiyel kullanımı yoluyla gümrük formalitelerini kolaylaştırmaya odaklandı.

Bu çevrimiçi seminer, diğerlerinin yanı sıra, ASEAN ülkelerinde kullanılan demiryolu yük senedinin uluslararası demiryolu taşımacılığında yaygın olarak kullanılan ortak yük senedi ile uyumlu hale getirilmesi gerektiğini ve bunun gümrük transit beyannamesi olarak da kullanılabileceği tavsiyesinde bulundu.

Ayrıca, demiryolu rekabet gücünü artırmak için demiryolu birlikte çalışabilirliğini tüm boyutlarıyla geliştirme ihtiyacını yineledi ve ASEAN'da demiryolu rekabet gücünü artırmak için demiryolu birlikte çalışabilirliğini geliştirmeye yönelik bir stratejik plan geliştirme önerisini destekledi.

Böyle bir stratejik plan, girişimlere siyasi iddia ve tutarlılık sağlarken, ortaklıklar yoluyla sinerji yaratacak ve ASEAN üye Devletleri için küresel demiryolu kuruluşlarının uzmanlığını getirecektir. ESCAP, bu çabada ASEAN topluluğunu desteklemek için uzmanlığını sağlamaya ve gücünü artırmaya hazırdır.

Laos-Çin demiryolunun faaliyete geçmesi, demiryolu taşımacılığını artırmak için çok ihtiyaç duyulan ivmeyi sağlayabilecek ve böylece ASEAN'da taşımacılığın sürdürülebilirliğini derinleştirebilecek bir dönüm noktası olabilir. Demiryoluna geçiş görevi hiç de kolay olmayacak, ancak sürdürülebilir kalkınma hedefleri için eylemin on yılında, cesur ve dönüştürücü eylemlerin zamanı geldi.

Kaynak: Birleşmiş Milletler Asya ve Pasifik Ekonomi ve Sosyal Komisyonu 

https://www.unescap.org/blog/lao-china-railway-opportunity-more-sustainable-transport-asean