NATO üyeliği süreci nasıl işliyor?
Dünyanın en güçlü askeri ittifakının 31 üyesi var. İsveç bu sayıyı 32'ye çıkarmaya hazırlanıyor ve Ukrayna da katılmak istiyor.
Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenen NATO zirvesinin son gününde askeri ittifakın başkanı Jens Stoltenberg gazetecilere "Ukrayna artık NATO'ya her zamankinden daha yakın" dedi.
Zelenskyy, müttefiklerin Ukrayna'ya daha fazla askeri yardım sözü vermesinin ardından NATO zirvesinin sonuçlarını iyi olarak nitelendirirken, ideal durumun Kiev'in ittifaka üye olması için davet edilmesi olduğunu söyledi.
Bir ülke NATO'ya şu şekilde katılır:
NATO tarihi ve genişlemesi
Dünyanın en güçlü askeri ittifakı, kurulduğu 1949 yılından bu yana dokuz genişleme turuyla üye sayısını 12'den 31'e çıkarmıştır.
NATO'nun kurucu üyeleri Belçika, Kanada, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'dir.
Amaçları Sovyet yayılmasını engellemek ve Avrupa'da siyasi bütünleşmeyi teşvik etmekti.
NATO'ya katılmak isteyen ülkelerden, her ülkeye özel olarak hazırlanan ve potansiyel olarak siyasi, hukuki, askeri ve güvenlik reformları gerektiren bir üyelik eylem planını kabul etmeleri istenmektedir.
Aşağıdaki adımlar NATO'ya katılım sürecini özetlemektedir:
1. Adım: Brüksel'de NATO ile katılım görüşmeleri. Bu, davet edilen ülkenin NATO üyeliğinin gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığını belirlemek için yapılan görüşmeleri içerir.
Adım 2: NATO genel sekreterine gönderilen niyet mektubu. Bu, davet edilen ülkenin NATO taahhütlerini ve reform takvimini kabul ettiğine dair yazılı bir teyit vermesini içerir.
3. Adım: NATO üyeleri tarafından imzalanan katılım protokolleri. Bu adım davet edilen ülkenin NATO'yu kuran Washington Antlaşması'na taraf olmasını sağlar.
4. Adım: Katılım protokollerinin NATO üyesi hükümetler tarafından kendi ulusal prosedürlerine göre onaylanması. ABD'de bunun için Senato'nun üçte iki çoğunluğunun gerekli yasayı geçirmesi gerekir.
Adım 5: Genel Sekreter potansiyel üyeyi antlaşmaya katılmaya davet eder.
6. Adım: Davet edilen taraf ulusal prosedürlerine göre antlaşmaya katılır.
Adım 7: Katılım belgelerini ABD Dışişleri Bakanlığı'na tevdi ettikten sonra, davet edilen NATO üyesi olur.
Askeri gereksinimler nelerdir?
NATO'nun kaynakları üyelerinin doğrudan ve dolaylı katkılarıyla sağlanmaktadır.
2023 yılı için NATO'nun askeri bütçesi 1.96 milyar Euro olarak belirlenmiştir. Üye ülkeler, her ülkenin gayri safi milli hasılasından türetilen bir maliyet paylaşım formülüne dayalı olarak bütçeye katkıda bulunurlar.
2006 yılında ittifakın savunma bakanları GSYİH'lerinin en az yüzde 2'sini savunma harcamalarına ayırmayı kabul etmişlerdir. Şimdiye kadar sadece sekiz ülke bu kılavuza uymuştur: Yunanistan, ABD, Litvanya, Polonya, İngiltere, Hırvatistan, Estonya ve Letonya.
Hangi ülkeler hem AB'de hem de NATO'da yer alıyor?
Hem Avrupa Birliği hem de NATO üyesi olan 22 ülke bulunmaktadır: Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve İspanya.
AB üyesi olup da askeri birliğe dahil olmayan beş ülke bulunmaktadır: Avusturya, Kıbrıs, İrlanda, Malta ve İsveç.
İsveç, Mayıs 2022'de Finlandiya ile birlikte NATO'ya katılmak için başvuruda bulunmuştur. Finlandiya Nisan ayında askeri ittifakın 31. üyesi oldu. Ancak İsveç'in başvurusu Türkiye tarafından durduruldu.
Stoltenberg Pazartesi günü yaptığı açıklamada Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İsveç'in üyelik teklifini Türkiye parlamentosuna iletmeyi kabul ettiğini duyurdu.
Ukrayna NATO ve AB'ye katılma arzusunu dile getirmişti. Rusya uzun süredir Ukrayna'nın askeri ittifaka üyeliğine karşı çıkıyor.
Salı günü Zelenskyy, üyelik için bir zaman çerçevesi olmamasını "eşi benzeri görülmemiş" ve "saçma" olarak nitelendirdi.
Vilnius'taki zirveden bildiren Al Jazeera'den James Bays, Zelenskyy'nin NATO'nun Ukrayna'nın üyeliğine ilişkin bildirisinin ne anlama geldiğini de tanımladığını ve Kiev'in NATO üyeliği yolunu AB üyeliği ile karşılaştırdığını söyledi.
"AB'ye aday olmanın 'Ben AB üyesiyim' anlamına gelmediğini ama bunun Rusya'ya ve halkıma bir mesaj olduğunu söyledi. Aynı şeyin Ukrayna'ya NATO üyeliği için bir davet yapılması halinde de geçerli olacağını söyledi" dedi.
Kaynak: Aljazeera
https://www.aljazeera.com/news/2023/7/12/how-does-a-country-join-nato-2?sf180059432=1
Yorumlar
Yorum Gönder